Hạt sen rất có lợi cho sức khỏe, giúp bồi bổ và nâng cao đề kháng cơ thể. Do những công dụng hữu ích này mà hạt sen ngày càng phổ biến trong nấu ăn và làm thuốc.
1. Hạt sen là gì?
Sen là một loại cây thuộc họ hoa sen súng, có hơn 100 chủng loại đa dạng khác nhau, phổ biến nhất là loại sen trắng đơn hoa, mỗi bông có đến tầm 24 cánh. Các loài sen khác, chẳng hạn như hoa sen kép, thì có hơn 100 cánh và hoa có màu hồng và đỏ. Hiện nay ở Việt Nam, hoa sen đều có thể tìm thấy hầu hết các tỉnh thành và đóng vai trò trong việc bồi dưỡng và nâng cao sức khỏe.
Trong hạt sen có nhiều chất magie, phốt pho, kali và protein, trong khi lượng natri, chất béo bão hòa và cholesterol có khá ít. Hạt sen được xem là một nguyên liệu, dược liệu tốt để điều trị các bệnh như: thần kinh suy nhược, ăn không ngon, khó ngủ và khó tiêu hóa.
Hạt sen được xem là nguyên liệu quý bởi chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi
2. Tác dụng của hạt sen như thế nào?
2.1. Chữa mất ngủ – đừng bỏ tâm sen
Trong hạt sen, tâm sen có tác dụng chữa mất ngủ rất tuyệt vời. Nhiều người ăn hạt sen với hy vọng sẽ cải thiện chứng mất ngủ nhưng vì tâm sen đắng nên loại bỏ. Thực tế, hạt sen chỉ có tác dụng chữa mất ngủ tốt khi còn tâm sen. Nếu trong trường hợp tâm sen đã bỏ đi rồi thì sẽ không còn tác dụng. Vì vậy để có giấc ngủ ngon, bạn có thể dùng không tâm sen cũng rất tốt.
2.2. Bà bầu ăn sinh con thông minh
Hạt sen với bà bầu có vai trò quan trọng, không chỉ cung cấp những dưỡng chất cần thiết như protit, lipit, gluxit, canxi, photpho, sắt,…mà còn giàu các vitamin B1, B2, PP, C…
Với thành phần dinh dưỡng phong phú đó, hạt sen là nguồn thực phẩm dùng để chế biến nhiều món ăn ngon có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt cho các bà bầu. Các bà bầu nên ăn hạt sen thường xuyên để vừa đẹp và khỏe, vừa giúp các bé phát triển tốt và thông minh từ trong bụng mẹ.
2.3. Làm đẹp da, chống lão hóa
Trong y học cổ truyền Ấn Độ hoa sen, hạt sen, lá sen được tận dụng tối đa để chăm sóc da cũng như sắc đẹp cho phụ nữ. Đặc biệt, hoa sen rất giàu axít linoclic protein, phốtpho, sắt, vitamin A và C, được dùng trong spa thư giãn, hoặc tinh dầu sen được pha vào bồn nước tắm, giúp khử tế bào da già cỗi và lưu thông khí huyết.
Nước ép từ ngó sen được xem là sản phẩm “đánh tan” các vết nám, tàn nhang, trị mụn trứng cá , mụn nhọt, làm cho da trở nên sáng láng. Với lợi ích trên, các spa tại Châu Á cũng sử dụng liệu pháp này.
Chất enzyme đặc biệt có trong hạt sen và củ sen có tác dụng “hàn gắn, phục hồi” protein trong cơ thể con người và làm cho làn da luôn tươi sáng, trẻ trung.
Tác dụng của hạt sen là chống lại quá trình lão hóa
2.4. Cải thiện vòng 1 sau sinh
Sau khi sinh và cai sữa cho con, một vấn đề mà các bà mẹ hết sức buồn phiền là tình trạng chảy xệ khó coi của vòng một. Cũng có những mẹ cai sữa xong thì vòng một gần như “biến mất”. Vì vậy các bà bầu nên ăn hạt sen để giúp cải thiện vòng 1 phổng phao và săn chắc hơn, vì theo một cuốn sách Đông y của Trung Quốc, hạt sen có tác dụng bồi bổ vòng 1.
2.5. Hỗ trợ điều trị bệnh lẫn ở người già
Theo Đông y, bệnh lẫn hay còn gọi mau quên là chứng bệnh hay xuất hiện ở người cao tuổi khiến người bệnh cảm thấy uể oải, xây xẩm, chóng mặt, mất ngủ và mau quên. Bệnh lẫn vô cùng khó lường khi có thể tiến triển nặng như các triệu chứng không nhận diện được không gian và thời gian, mất nhận biết. Cũng như không thể nhận diện người thân, mất phương hướng, suy nghĩ kém và đưa ra quyết định không sáng suốt.
Vậy nên các món ăn được chế biến từ hạt sen giúp bồi bổ sức khỏe, giúp dưỡng tâm khí cho người già, đặc biệt là bệnh lẫn rất hiệu nghiệm.
2.6. Kháng viêm
Các chuyên gia dinh dưỡng đã chỉ ra rằng trong hạt sen đỏ và hạt sen trắng đều có thể áp dụng trong việc chống viêm và chống oxy hóa do trong tâm sen có chứa hai chất polysaccharide.
2.7. Chữa mụn trứng cá
Tác dụng của hạt sen là hỗ trợ chữa mụn vô cùng hiệu quả. Bã nhờn, một loại sáp làm tắc nghẽn lỗ chân lông và được hình thành trên da, là nguyên do chủ yếu gây ra tình trạng nổi mụn. Bạn có thể dễ dàng chữa mụn bằng cách hòa lẫn trà xanh cùng với hoa sen nhằm giảm lượng bã nhờn được tiết ra.
Hạt sen có công năng hiệu quả trong chữa mụn trứng cá
2.8. Hạn chế ung thư phổi lây lan
Trong tâm sen đặc biệt có chứa hoạt chất neferine có khả năng ức chế tế bào ung thư phổi lây lan trên diện rộng. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng, việc thường xuyên dùng tâm sen có thể hỗ trợ chữa bệnh ung thư phổi.
2.9. Hỗ trợ trị tiểu đường
Tác dụng của hạt sen là có khả năng kiểm soát lượng đường huyết cơ thể, do có hàm lượng calo khá thấp nhưng chứa rất nhiều chất xơ hòa tan. Chính vì thế, những người mắc bệnh đái tháo đường nên thường xuyên ăn hạt sen với lượng vừa đủ để cơ thể ngày càng khỏe mạnh. Hạt sen được nghiên cứu là một loại thực phẩm lành mạnh và người bị tiểu đường có thể an tâm khi dùng.
2.10. Cải thiện vị giác
Một trong tác dụng của hạt sen được nhiều người biết đến là giúp bệnh nhân cải thiện vị giác và ăn ngon miệng hơn một cách tích cực. Bên cạnh đó, hạt sen còn hỗ trợ ngăn ngừa đường tiết niệu bị nhiễm trùng, viêm tuyến tiền liệt và duy trì thận phát triển.
2.11. Giảm mỡ máu
Việc thường xuyên lo lắng, căng thẳng và không có thói quen thường xuyên vận động, thì chất béo trong cơ thể sẽ tích tụ ở nhiều cơ quan trong cơ thể, nhất là gan. Sự tích tụ mỡ này còn được biết đến với cái tên là tạng mỡ, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác.Việc dùng hạt sen sẽ mang lại công dụng hạ lipid máu và điều trị gan nhiễm mỡ.
2.12. Cầm máu
Hạt sen có chứa dưới dạng flavonoid như quercetin, có chức năng chống chảy máu bằng cách tăng sức bền của thành mao mạch, do đó có ngăn ngừa chảy máu ồ ạt.
Hạt sen rang bằng than có công dụng cầm máu vô cùng tốt
3. Một số món ăn chữa bệnh chế biến từ hạt sen
3.1. Món ăn chữa mất ngủ
Để điều trị chứng mất ngủ, bạn có thể chế biến một số món ăn theo 2 công thức sau:
- Nước sen dừa: Nguyên liệu gồm hạt sen 100 gr, đường cát 400 gr, dừa nạo 100 gr. Nấu cho hạt sen chín mềm, sau đó cho thêm nước đường và dừa nạo vào là có thể dùng ngay.
- Chè hạt sen long nhãn: Được làm từ 100 gam hạt sen tươi, 300gr long nhãn (đã bỏ vỏ) và 400 gam đường.
3.2. Món ăn chữa suy nhược thần kinh
Để điều trị suy nhược, đun sôi 16 gam hạt sen, 12 gam sâm bố chính, 12 gam hoài sơn, tán thành bột, thêm mật ong làm viên, mỗi ngày uống 20 – 30 gam. Nếu người già mới ốm bị bệnh mau quên có thể nấu cháo hạt sen theo công thức 20 gam hạt sen và 100 gam gạo tẻ, ngày ăn 3 bữa. Khi ăn có thể cho thêm đường.
3.3. Món ăn chữa đau đầu
Để chữa đau đầu, dùng 20 gam hạt sen, 40 gam đậu đen nấu chín, 20 gam lá dâu, 12 gam vỏ nước, 40 gam lá phong lữ, 40 gam thục địa. Các bạn sao chín, nhặt rửa sạch, tán nhuyễn, thêm ít đường, sao bằng hạt ngô, phơi khô cho vào lọ, dùng dần.
3.4. Món ăn chữa tiêu chảy
Nguyên liệu: 100 gam hạt sen, 50 gam khoai lang, 15 gam hồng xiêm, 20 gam đường phèn. Cho hồng xiêm non đã giã nát vào nồi, thêm 250 ml nước đun sôi, vớt bỏ bã. Hạt và củ sen phơi khô xay thành bột, cho vào chưng cách thủy khuấy đều, đun lửa nhỏ thành cháo. Thêm đường phèn sau khi cháo chín và lúc đói 3 ngày liền, trong một ngày ăn 3 lần.
Cháo hạt sen, hồng xiêm và khoai lang có tác dụng chữa tiêu chảy hiệu quả
Từ lâu trong dân gian người ta đã chế biến hạt sen thành nhiều món ăn có giá trị bổ dưỡng cao như chè sen, mứt sen, chè hạt sen long nhãn, chè hạt sen đậu xanh, thịt gà hầm hạt sen, móng giò hầm hạt sen…vừa ngon miệng, hấp dẫn lại có giá trị dinh dưỡng cao mà không gây hại cho cơ thể.